AMORTYZACJA 

Program automatyzuje i znacznie przyspiesza prace związane z obsługą księgową środków trwałych. Pozwala na:

Dalej omówiono poszczególne dostępne operacje w kolejności, w jakiej umieszczono je w głównej ofercie programu.

UWAGA: Każda zmiana w kartotece środków trwałych (aktualizacja, przeszacowania, rozchód itp.) musi być zapisana przez naciśnięcie klawisza F2.

Rejestr środków trwałych

Przeglądanie rejestru środków trwałych, wprowadzenie danych o posiadanym (nabytym) środku trwałym (F9), wprowadzanie poprawek i aktualizowanie informacji o posiadanych środkach (Spacja). Podczas aktualizacji danych można dokonać rozchodowania środka trwałego (F3). Rozchód może nastąpić w wyniku sprzedaży, likwidacji fizycznej lub stwierdzonego niedoboru

Obliczenia miesięczne

Pozwala przygotować i wydrukować zestawienie miesięcznych odpisów amortyzacyjnych. Tworzony jest druk odpisów amortyzacyjnych i umorzenie za dany miesiąc. Dane o zestawieniu odpisów są umieszczane w buforze księgowania. Możliwe jest: OBEJRZENIE DRUKÓW ODPISÓW na ekranie oraz ZAMKNIĘCIE MIESIĄCA.

Wydruki

Operacja ta umożliwia tworzenie i przeglądanie druków: odpisów miesięcznych za wskazany miesiąc, aktualnej ewidencji środków trwałych oraz zestawienia środków trwałych. Druk można utworzyć, przeglądnąć lub wydrukować.

Koniec roku

Operacja wylicza wartość umorzenia na 31 grudnia danego roku oraz usuwa z ewidencji środki trwałe rozchodowane w wyniku sprzedaży, likwidacji lub niedoboru. Wskazane jest, by przed wykonaniem tej operacji wydrukować ewidencję środków trwałych.

Instalacja

Pozwala na odtwarzanie danych z archiwum tworzonego przy zamknięciu miesiąca, instalację nowej (pustej) bazy danych o środkach trwałych oraz ustawianie zegara systemowego - właściwa data jest niezbędna do poprawnej pracy programu.

Oznaczenia stosowane przy księgowaniu środków trwałych

Nazwa środka trwałego - nazwa środka trwałego, wartości niematerialnej lub prawnej (np. Komputer AT).

Symbol KRST - każdy środek trwały musi mieć nadany odpowiedni symbol według klasyfikacji rodzajowej. Symbol ten powinien być nadawany zgodnie z Dziennikiem Ustaw nr 112 z 1999 r. poz. 1317 np. dla komputera określono symbol KRST : 491.

Data nabycia - wpisuje się datę nabycia środka trwałego, wartości niematerialnej lub prawnej wynikającą bądź to z rachunku, bądź z innego dowodu księgowego (np. umowy). W razie wytworzenia środka trwałego we własnym zakresie będzie to data przekazania środka trwałego do eksploatacji, natomiast przy nabyciu go w drodze spadku lub darowizny - data przyjęcia spadku lub darowizny.

Data przyjęcia do eksploatacji - określa datę, od której zaczęto eksploatować dany środek trwały. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przyjęto środek w użytkowanie.

Wartość początkowa - za wartość początkową środka trwałego uważa się:

  1. w razie nabycia środka trwałego w drodze kupna - cena jego nabycia

  2. w razie wytworzenia we własnym zakresie - koszt wytworzenia
  3. w razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób - wartość rynkową w dniu nabycia.

Stawka amortyzacji - wykaz stawek amortyzacyjnych dla obliczenia amortyzacji poszczególnych środków trwałych zawarty jest w wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych stanowiącym załącznik do rozporządzenia Ministra Finansów. Wyjątek mogą stanowić środki trwałe:

dla których podatnik indywidualnie ustala stawki amortyzacyjne.

Współczynnik zmiany stawki - istnieje możliwość podwyższania lub obniżania przy pomocy ściśle określonych współczynników stawek amortyzacyjnych. Wysokość współczynników podwyższających lub obniżających oraz rodzaje środków trwałych i warunki ich stosowania określone są w rozporządzeniu Ministra Finansów.

Metody amortyzacji

Metoda liniowa (amortyzacja normalna) polega na tym, że nalicza się odpisy amortyzacyjne od wykazanej w ewidencji wartości poszczególnych środków trwałych w równych ratach co miesiąc.

Metoda degresywna (amortyzacja przyspieszona): można stosować tylko dla przyjętych do użytkowania po 1.01.1991r. maszyn i urządzeń oraz środków transportu (z wyjątkiem samochodów osobowych) zaliczonych według KRST do grup 3-8. Przy metodzie degresywnej naliczona amortyzacja w pierwszych latach użytkowania środków trwałych jest wysoka, stopniowo malejąca w kolejnych latach ich użytkowania. Ulega także skróceniu czas, w którym ulegnie zamortyzowaniu środek trwały.

UWAGA: TYLKO DLA ŚRODKA TRWAŁEGO BĘDĄCEGO WE WCZEŚNIEJSZEJ EKSPLOATACJI POZA PROGRAMEM, DO KTÓREGO STOSOWANO METODĘ DEGRESYWNĄ. Jeśli znajdujemy się w roku następnym po roku, w którym następuje zrównanie rocznej kwoty amortyzacji obliczanej metodą degresywną oraz obliczanej metodą liniową należy w programie:

  • wybrać metodę liniową
  • ustalić współczynnik równy 1 (jeden)

Jednorazowa amortyzacja - pozwala na jednorazowe dokonanie odpisów amortyzacyjnych w miesiącu oddania środka trwałego do użytkowania.

Kwotowa amortyzacja - pozwala na podanie określonej kwoty odpisu miesięcznego. Ma zastosowanie przy ograniczeniu kwot odpisów amortyzacyjnych np. w związku z przeszacowaniem.

Miesiące amortyzacji - odpisów amortyzacyjnych dokonuje się co miesiąc. Wyjątek stanowią środki trwałe użytkowane sezonowo. W tych bowiem przypadkach odpisów amortyzacyjnych dokonuje się tylko za okres ich użytkowania. Jeżeli numer danego miesiąca w kartotece środka trwałego jest niewidoczny lub miga oznacza to, że za ten miesiąc amortyzacja nie będzie liczona.

Dokument stwierdzający nabycie – należy wpisać numer faktury lub innego dokumentu potwierdzającego nabycie środka trwałego.

Charakterystyka - tekst zawierający dodatkowe informacje o środku trwałym, które są istotne dla użytkownika np. nr rejestracyjny samochodu, nr podwozia itp.

Wartość początkowa zaktualizowana - zaktualizowana lub wyceniona wartość początkowa na 1 stycznia roku podatkowego jest to aktualna wartość środka trwałego obliczona poprzez:

  1. aktualizację przy zastosowaniu przeliczników ogłaszanych przez prezesa GUS. Aktualizacje wyceny środków trwałych dokonywane są jedynie pod datą określoną w obowiązujących przepisach.
  2. wycenę tego środka. Metoda ta może być stosowana przez podatników, którzy prowadzili działalność gospodarczą przed 1 stycznia roku podatkowego, w którym założyli po raz pierwszy ewidencję środków trwałych. Może to dotyczyć np. podatników, którzy zmieniają formę opodatkowania z karty podatkowej na zasady ogólne.

Użytkownicy posiadający ewidencję środków trwałych wpisują wartość początkową zaktualizowaną poszczególnych środków na dzień 1 stycznia roku, w którym rozpoczną prowadzenie ewidencji na komputerze. Wpisanie prawidłowej wartości ma istotne znaczenie, gdyż od tej wartości naliczana jest amortyzacja.

Wartość umorzenia dotychczasowa zaktualizowana - aktualna wartość odpisów amortyzacyjnych dokonanych do 31 grudnia roku poprzedzającego rok przetwarzania. W momencie aktualizacji podlega przeliczeniu przy zastosowaniu takich samych wskaźników jak wartość początkowa zaktualizowana.

Korekta - wartość o jaką można skorygować odpisy amortyzacyjne wskutek np. błędnie wpisanej stawki amortyzacyjnej. Korektę wylicza się tylko za miesiące już rozliczone.

Uwagi do korekty - tekst uzasadniający jej wpisanie np. mylnie zastosowana stawka amortyzacyjna, stosowano 17% zamiast 20%.

Umorzenie dotychczasowe - jest to wartość zużycia środka trwałego obliczona do miesiąca, od którego rozpoczynamy użytkowanie programu. Np. jeżeli użytkowanie programu rozpoczynamy w maju 1993r będzie to umorzenie od momentu zakupu środka trwałego do 30.04.1993r. W następnych miesiącach umorzenie będzie wyliczane przez program. Dla użytkowników, którzy instalację programu rozpoczną od 1 stycznia wartość umorzenia dotychczasowego jest taka sama jak wartość umorzenia zaktualizowana.

Przykład: Zakładanie kartoteki środka trwałego

  1. komputer zakupiony 05.01.99r. (por. poniżej)

  2. samochód ciężarowy STAR zakupiony 05.03.99r. (por. poniżej)

  3. pompa zakupiona 15.06.99r, użytkowana przez 4 miesiące w roku (por. poniżej)

Przykład: Aktualizacja środka trwałego

W czerwcu 2000 r. zauważono, że stawka amortyzacyjna frezarki została źle wpisana. Wpisano 7% zamiast 12%. Należy:

  1. uruchomić AKTUALIZACJĘ ŚRODKA TRWAŁEGO (w rejestrze środków trwałych ustawić się na danym środku i nacisnąć klawisz Spacji)
  2. wybrać frezarkę
  3. poprawić stawkę amortyzacji
  4. w korekcie wpisać różnicę z tytułu mylnie zastosowanej stawki tylko za miesiące I-V . Zgodnie z przepisami korekty odpisów amortyzacyjnych można dokonać za rok obrotowy, w którym wypadki takie ujawniono.


Przykład: Przeszacowanie

 (Rejestr środków trwałych - aktualizacja (Spacja) a następnie F5)

Na kolejnym rysunku przedstawiono wygląd ekranu podczas przeszacowania środka trwałego o współczynnik 1.11

Naciśnięcie Enter spowoduje przeliczenie wartości początkowej zaktualizowanej i wartości umorzenia.

UWAGA DLA PRZESZACOWANIA WYKONANEGO W TRAKCIE ROKU: Jeżeli przeszacowania dokona się np. w marcu, to należy wyliczyć różnicę w amortyzacji za styczeń i luty, następnie wprowadzić ją do Księgi Podatkowej oddzielnym dokumentem (np. poleceniem księgowania). Tylko w tym jednym przypadku nie należy umieszczać różnicy w polu korekta. Przeszacowanie automatycznie zwiększy wartość początkową zaktualizowaną, wartość umorzenia zaktualizowanego oraz wartość umorzenia dotychczasowego. Brak jest natomiast automatycznej korekty w już zaksięgowanych odpisach amortyzacyjnych.

Przykład: Rozchód środka trwałego

(Rejestr środków trwałych - klawisz F3)

Przy rozchodzie środka trwałego w polu korekta wyliczona zostaje wartość netto środka trwałego, którą (jeżeli jest kosztem uzyskania przychodu) należy zaksięgować oddzielnym dowodem do Księgi Podatkowej.

Jeżeli chcemy cofnąć rozchód środka trwałego należy odszukać w rejestrze rozchodowany środek, nacisnąć F3 a następnie F5. Amortyzacja będzie liczona od miesiąca, w którym dokonano anulowania rozchodu.